Czy warto dziś czytać książki napisane tak dawno, że ich bohaterowie nie tylko nie korzystają ze smartfonów i Facebooka, ale również nie poruszają się samochodami i nie oglądają telewizji? Oczywiście, że warto! Powiedziałabym nawet, że trzeba. Klasyczna proza przetrwała nie tylko w szkolnych czy akademickich podręcznikach – trudno więc odmówić jej doniosłości. Zaproponowane tu lektury, powstałe przed I wojną światową, wywarły ogromny wpływ na rozwój literatury i na długie lata, a nawet wieki, zawładnęły zbiorową wyobraźnią. Śledząc tytuły, z pewnością wychwycicie kilka postaci, które przeniknęły do najgłębszych pokładów naszej kultury – nawet ci, którzy nigdy nie czytali Swifta, Cervantesa czy Stokera, natychmiast rozpoznają Guliwera, Don Kichota i Drakulę.
Wielu z przywołanych tu pisarzy zapisało się w historii jako najwybitniejsi autorzy wszech czasów (Dostojewski, Tołstoj, Balzac, Zola, Dickens, James). Zmierzyć się z ich prozą dziś – to może być dla młodego czytelnika nie lada wyzwanie. Warto jednak je podjąć. Dlaczego? Wielka literatura zawsze wyrasta z poszukiwania prawdy – zagłębiając się w światy stworzone przez wybitnych kreatorów wyobraźni, będziecie mogli przeniknąć tajniki ludzkiej egzystencji, dotrzeć do istoty uniwersum. To mało? Wyliczajmy więc dalej: klasyka, z racji swej ponadczasowości, odpowiada na najbardziej obsesyjne i dręczące pytania, jakie stawia nam życie; otwiera przed nami nieznane światy, ujmujące swoistą egzotyką; pozwala objąć rzeczywistość szerszym spojrzeniem; wreszcie – umożliwia samopoznanie.
Wśród zaproponowanych tytułów znajdziecie wyjątkowe historie miłosne (Pani Bovary; Anna Karenina; Dama kameliowa; Duma i uprzedzenie; Cierpienia młodego Wertera), również takie, którym w chwili publikacji towarzyszył skandal (Tessa d`Urbelville; Teresa Raquin; Przebudzenie). Czytelniczki (i nie tylko) zachęcam do studiowania kobiecej perspektywy w wydaniu Austen, Gaskell, Wharton i sióstr Brontë. Męską część odbiorców z pewnością bardziej zainteresują barwne przygody, dynamiczna fabuła i nagłe zwroty akcji - to wszystko znajdziecie na kartach Ostatniego Mohikanina, Historii życia Toma Jonesa, Hrabiego Monte Christo czy powieści Wellsa. Silnych emocji dostarczą opowieści „niesamowite” Poego, Hoffmanna i Stevensona, natomiast zainteresowanych głębią ludzkiej psychiki odsyłam do Biesów, Lorda Jima lub Portretu Doriana Graya. Poniżej pełna lista polecanej klasyki prozy:
- Austen Jane, Duma i uprzedzenie [lub: Emma; Rozważna i romantyczna]
- Balzac Honoré de, Ojciec Goriot [lub: Stracone złudzenia]
- Beecher Harriet, Chata wuja Toma
- Brontë Anne, Agnes Grey [lub: Lokatorka Wildfell Hall]
- Brontë Charlotte, Dziwne losy Jane Eyre [lub: Shirley; Villette]
- Brontë Emily, Wichrowe Wzgórza
- Cervantes Saavedra Miguel de, Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manchy
- Chopin Kate, Przebudzenie
- Conrad Joseph, Lord Jim [lub: Tajny agent]
- Cooper James Fenimore, Ostatni Mohikanin
- Dickens Charles, David Copperfield [lub: Klub Pickwicka; Oliver Twist; Wielkie nadzieje]
- Dostojewski Fiodor, Biesy [lub: Bracia Karamazow; Idiota]
- Doyle Arthur Conan, Pies Baskerville`ów [lub: Przygody Sherlocka Holmesa]
- Dumas Aleksander [ojciec], Trzej muszkieterowie [lub: Hrabia Monte Christo]
- Dumas Aleksander [syn], Dama kameliowa
- Eliot George, Miasteczko Middlemarch
- Fielding Henry, Historia życia Toma Jonesa, czyli dzieje podrzutka
- Flaubert Gustave, Pani Bovary [lub: Szkoła uczuć]
- Fontane Theodor, Effi Briest
- Gaskell Elizabeth, Północ i Południe [lub: Żony i córki]
- Goethe Johann Wolfgang, Cierpienia młodego Wertera
- Gogol Nikołaj, Martwe dusze
- Hamsun Knut, Głód
- Hardy Thomas, Juda nieznany [lub: Tessa d`Urbelville; Z dala od zgiełku]
- Hawthorne Nathaniel, Szkarłatna litera
- Hoffmann E.T.A., Diable eliksiry
- Hugo Wiktor, Nędznicy
- James Henry, Ambasadorowie [lub: Portret damy; Skrzydła gołębicy; Złota czara]
- Laclos Pierre Choderlos de, Niebezpieczne związki
- Lawrence David Herbert, Synowie i kochankowie
- Mann Tomasz, Buddenbrookowie
- Melville Herman, Moby Dick
- Orzeszkowa Eliza, Nad Niemnem
- Poe Edgar Allan, Opowiadania
- Potocki Jan, Rękopis znaleziony w Saragossie
- Prus Bolesław, Faraon
- Rabelais Franciszek, Gargantua i Pantagruel
- Reymont Władysław Stanisław, Ziemia obiecana
- Shelley Mary, Frankenstein
- Sienkiewicz Henryk, Quo vadis
- Stendhal, Czerwone i czarne [lub: Pustelnia parmeńska]
- Stevenson Robert Louis, Doktor Jekyll i pan Hyde
- Stoker Bram, Drakula
- Swift Jonathan, Podróże Guliwera
- Thackeray William Makepeace, Targowisko próżności
- Tołstoj Lew, Anna Karenina [lub: Wojna i pokój]
- Trollope Anthony, Dziedzictwo Belton
- Verne Juliusz, Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi
- Wells Herbert George, Wehikuł czasu [lub: Wojna światów; Wyspa doktora Moreau]
- Wharton Edith, Świat zabawy
- Wilde Oscar, Portret Doriana Graya
- Zola Emil, Nana [lub: Teresa Raquin; W matni